';

Pedagogika Montessori


Nim przejdę do samych mobili Montessori, chciałabym chociaż pokrótce opowiedzieć Ci o samej twórczyni pedagogiki Montessori.


Dr Maria Montessori, była jedną z pierwszych kobiet lekarzy we Włoszech, była również doskonałym pedagogiem. Niemal całe swoje życie poświęciła pracy z dziećmi, również tymi upośledzonymi umysłowo, oraz dziećmi wydalonymi ze szkół, ze względu na brak umiejętności uczenia się.


W pedagogice Montessori wychowanie dziecka rozumiane jest jako wspieranie i pomoc w indywidualnym rozwoju, a także doprowadzenie dziecka do samodzielności, niezależności od dorosłych, odpowiedzialności i miłości do świata.


Maria Montessori, stosowała swoje metody wychowawcze i edukacyjne, poprzez stworzenie właściwie przygotowanego otoczenia, oraz poprzez tworzone różnego rodzaju pomocy edukacyjnych i rozwojowych.


Dowiodła, że niezależnie od płci, rasy, czy klasy społecznej, dzieci posiadają ogromną potrzebę odkrywania, ciekawość i chęć poznania, oraz przechodzą te same etapy rozwoju. Dr Maria Montessori dowiodła również, że dzięki jej pedagogice, dzieci wcześniej uznawane jako upośledzone, nie posiadające zdolności uczenia się, okazały się być bardzo pojętne. Potrafiły zdać egzaminy „normalnych szkół”, często z lepszymi wynikami, niż dzieci, którym nie ułatwiono rozwoju. Nie trudno więc sobie wyobrazić, że u dzieci zdrowych, nie obarczonych problemami psychologicznymi, czy rozwojowymi, zastosowanie metody Montessori przynieść może jeszcze lepsze efekty.

Dzięki niezwykłej skuteczności, pedagogika dr Marii Montessori zyskała popularność i uznanie na całym świecie, Metoda Montessori została przyjęta w szkołach publicznych we Włoszech i Szwajcarii i jest wdrożona do systemów szkolno-przedszkolnych w wielu innych państwach.

Montessori, a mobile

Maria Montessori wraz ze swoimi współpracownikami opracowała pomoce edukacyjne i rozwojowe również dla niemowląt. Wśród nich możemy wyróżnić mobile Montesori, które zawieszone nad łóżeczkiem pomagają rozwijać zdolności dziecka do wizualnego poznawania świata. Przykładowo dzięki mobilom, niemowlę stopniowo rozwija skupianie uwagi na poruszającym się obiekcie, rozwija umiejętność śledzenia obiektów, postrzeganie kolorów i głębi.

Seria wizualnych mobili Montessori, została starannie zaprojektowana i dostosowana do potrzeb rozwojowych niemowlęcia: od prostych, czarno-białych geometrycznych kształtów, poprzez trzy ośmiościany w kolorach podstawowych, następnie poprzez pięć kulek styropianowych pokrytych nicią hafciarską w 5 odcieniach jednego koloru, zawieszonych od najciemniejszej do najjaśniejszej, mamy także wykonane z papieru holograficznego cztery stylizowane na tancerzy postacie, później przechodzimy do równolegle ułożonych względem siebie falistych kształtów w kolorach tęczy, wykonanych w stopniowanych rozmiarach i wreszcie przechodząc do mobili pokazujących występujące w naturze i żyjące w wodzie lub powietrzu zwierzęta, takie jak np. wieloryby, motyle, ptaki.

Karuzela KONTRASTOWA

od pierwszych dni życia

Niektóre źródła podają, że to właśnie kontrastowe obrazki rozpoczynają serię wizualnych mobili Montessori. W tym celu przygotowaliśmy Mobil (karuzelę), zawierający zestaw pięciu czarno-białych kart kontrastowych z geometrycznymi wzorami. Karuzela kontrastowa może być pokazywana dziecku już od pierwszych dni życia.

Noworodek widzi niezbyt wyraźnie, jak zza gęstej mgły lub przez zamarzniętą szybę. Widzi jedynie to, co znajduje się w odległości 20-30 cm od jego twarzy. Ostrość widzenia jest niedoskonała ale maluch rozróżnia jasność od ciemności. Niemowlę rozpoznaje wyraziste kolory, szczególnie wtedy, gdy znajdują się w kontrastowych zestawieniach. Dlatego niemowlęta lubią proste wzory i wyraźnie zaznaczone kontury.

Mało tego – noworodek widzi dwuwymiarowo. Barwne wymyślne karuzele, z maskotkami, z wieloma ruchomymi elementami nie zrobią wrażenia na noworodku. Małe niemowlę po prostu tego nie widzi, o czym rodzice często nie mają pojęcia. Zbyt wiele ruchu może być dla niemowlęcia irytujące, gdyż jego układ nerwowy nie jest jeszcze w stanie poradzić sobie z tak dużą ilością impulsów i wrażeń. To kolejny argument przemawiający za tym, że to nie barwna ruchoma karuzela, a prosty kontrastowy obrazek sprawi, że noworodek oniemieje z zachwytu i z zaciekawieniem będzie wpatrywał się w czarno-biały mobil.

 

Karuzela kontrastowa opiera się na prostocie, czystości form i estetyce. Mobil został tak skonstruowany, by pomagał rozwijać zdolności wzrokowe i wspomagał dalszy rozwój niemowlęcia:

  • czarno-białe wzory zapewniają największy kontrast, odpowiedni dla rozwijającego się wzroku,
  • mobil jest dostosowany do etapu rozwoju niemowlęcia: ani nie jest nadmiernie pobudzający, ani przytłaczający,
  • oferuje interesujące wrażenia optyczne,
  • zachęca do obserwacji i skupiania uwagi na konkretnym obiekcie,
  • rozwija umiejętność koncentracji,
  • umożliwia i rozwija śledzenie obiektów w ruchu,
  • ćwiczy zmysł estetyczny,
  • hipnotyzuje niemowlę i zaspakaja potrzeby rozwojowe.

Mobil MUNARI

od 3 tygodnia życia

Mobil Munari należy do serii wizualnych mobili Montessori. Swoją nazwę zawdzięcza projektantowi, którym był Bruno Munari – włoski malarz, grafik i architekt. Jest przeznaczony dla niemowląt w wieku od 3-6 tygodni. Mobil Munari składa się z czterech dwuwymiarowych czarno-białych geometrycznych kształtów i bezbarwnej kuli odbijającej światło. Niemowlęta odruchowo preferują spojrzenie na wzory o wysokim kontraście i są zachwycone odbijanym w kuli światłem.

 

Mobil Munari opiera się na prostocie, czystości form, równowadze i estetyce. Został tak skonstruowany, by pomagać rozwijać zdolności wzrokowe i wspomagać dalszy rozwój niemowlęcia:

  • czarno-białe wzory zapewniają największy kontrast, odpowiedni dla rozwijającego się wzroku,
  • mobil jest dostosowany do etapu rozwoju niemowlęcia: ani nie jest nadmiernie pobudzający, ani przytłaczający,
  • oferuje interesujące wrażenia optyczne,
  • zachęca do obserwacji i skupiania uwagi na konkretnym obiekcie,
  • rozwija umiejętność koncentracji,
  • ćwiczy percepcję głębi,
  • umożliwia i rozwija śledzenie obiektów w ruchu,
  • ćwiczy zmysł estetyczny,
  • hipnotyzuje niemowlę i zaspakaja potrzeby rozwojowe.

Mobil OŚMIOŚCIANY

od 5 tygodnia życia

Mobil Ośmiościany – należy do wizualnych mobili Montessori - należy wprowadzić u niemowląt w wieku od 5 do 8 tygodni (wtedy właśnie dziecko zaczyna widzieć w kolorze).

Swoją nazwę mobil ten zawdzięcza użytym figurom przestrzennym – ośmiościanom. Ośmiościany, dzięki swym wyrazistym kolorom podstawowym (czerwień, żółć i błękit), stymulują dziecięcy mózg, pomagają rozróżnić nie tylko kolory, ale obiekty 2D i 3D. Dzięki wprowadzeniu kolejnego montessoriańskiego mobilu dziecko w lepszym stopniu rozwija percepcję głębi i zaspakaja stale rosnące potrzeby rozwojowe m.in. koncentracji i śledzenia obiektów w ruchu.

 

Mobil Ośmiościany opiera się na prostocie, czystości form i estetyce. Został tak skonstruowany, by pomagać rozwijać zdolności wzrokowe i wspomagać dalszy rozwój niemowlęcia:

  • podkreśla wzory, kolor i kształt,
  • jest pierwszym wprowadzeniem do geometrii,
  • pomaga rozróżnić figury płaskie od przestrzennych,
  • mobil jest dostosowany do etapu rozwoju niemowlęcia: ani nie jest nadmiernie pobudzający, ani przytłaczający,
  • oferuje interesujące wrażenia optyczne,
  • zachęca do obserwacji i skupiania uwagi na konkretnym obiekcie,
  • rozwija umiejętność koncentracji,
  • ćwiczy percepcję głębi,
  • umożliwia i rozwija śledzenie obiektów w ruchu,
  • ćwiczy zmysł estetyczny,
  • hipnotyzuje niemowlę i zaspakaja potrzeby rozwojowe.

Mobil GOBBI

od 7 tygodnia życia

Mobil Gobbi został stworzony po II wojnie światowej przez Gianne Gobbi (trenerkę Montessori, szkoloną przez samą dr Marię Montessori). Mobil Gobbi – trzeci z serii wizualnych mobili Montessori - przeznaczony jest dla niemowląt w wieku od 7 do 10 tygodni. Przez ostatnie siedem tygodni życia, zmysł wzroku rozwinął się do tego stopnia, że dziecko może już odróżnić odcienie i subtelne różnice w kolorze.

 

Mobil Gobbi został tak skonstruowany, by pomagać rozwijać zdolności wzrokowe i wspomagać dalszy rozwój niemowlęcia:

  • uwydatnia odcienie kolorów i kształt,
  • usprawnia śledzenie obiektów w ruchu,
  • mobil jest dostosowany do etapu rozwoju niemowlęcia: ani nie jest nadmiernie pobudzający, ani przytłaczający,
  • oferuje interesujące wrażenia optyczne,
  • zachęca do obserwacji i skupiania uwagi na konkretnym obiekcie,
  • rozwija umiejętność koncentracji,
  • ćwiczy percepcję głębi,
  • ćwiczy zmysł estetyczny,
  • hipnotyzuje niemowlę i zaspakaja potrzeby rozwojowe.

 

Mobil Gobbi składa się z pięciu kul styropianowych, owiniętych muliną hafciarską, w stopniowanych odcieniach jednego koloru – od ciemnego do jasnego. Ta niewielka zmiana koloru jest dla dziecka intrygująca i piękna. Podążając za motywem ośmiościanów, Gianne Gobbi stworzyła mobil, który zapewnia znacznie bogatsze doznania, niż te, oferowane przez gładkie powierzchnie poprzedniego mobilu. Tekstura i połysk nici hafciarskiej stanowią dodatkową intrygującą atrakcję dla niemowlęcia. Zawieszone na różnych wysokościach lekkie kule poruszają się delikatnie i płynnie wraz z ruchami powietrza.

Mobil TANCERZE

od 8 tygodnia życia







Mobil Tancerze należy do serii wizualnych mobili Montessori i podobnie jak Mobil Tęcza przeznaczony jest dla niemowląt od około 8 tygodnia życia. Kolorowe dwustronne postacie, przypominają czterech opalizujących tancerzy, wykonujących wspaniały pokaz baletu dla Twojego dziecka. Dzięki różnorodność kształtów tancerzy mobil jest doskonałym narzędziem pomagającym dziecku w ćwiczeniu skupiania uwagi.




 




Mobil Tancerze został tak skonstruowany, by pomagać rozwijać zdolności wzrokowe i wspomagać dalszy rozwój niemowlęcia:







    • refleksy papieru holograficznego poprawiają ostrość widzenia i rozwijają umiejętność dynamicznego ostrzenia,
    • mobil jest dostosowany do etapu rozwoju niemowlęcia: ani nie jest nadmiernie pobudzający, ani przytłaczający,
    • oferuje interesujące wrażenia optyczne,
    • zachęca do obserwacji, głębszego postrzegania i skupiania uwagi na konkretnym obiekcie,
    • rozwija umiejętność koncentracji,
    • ćwiczy percepcję głębi,
    • umożliwia i rozwija śledzenie obiektów w ruchu,
    • ćwiczy zmysł estetyczny,
    • hipnotyzuje niemowlę i zaspakaja potrzeby rozwojowe.








      Mobil TĘCZA

      od 8 tygodnia życia

      Mobil Tęcza, to jeden z serii wizualnych mobili Montessori, który podobnie jak Mobil Tancerze przeznaczony jest dla niemowląt od 8 tygodnia życia. Mobil Tęcza może być używany zamiennie z mobilem Tancerze. Oba mobile można cotygodniowo zmieniać, lub używać w różnych miejscach, by stale podtrzymywać zainteresowanie maluszka.

      Oczywiście można i nawet należy wracać do wcześniej prezentowanych mobili, by dziecko mogło je odkrywać z nowym entuzjazmem i zainteresowaniem.

       

      Mobil Tęcza został tak skonstruowany, by pomagać rozwijać zdolności wzrokowe i wspomagać dalszy rozwój niemowlęcia:

      • dzięki wyrazistym barwom wprowadza w świat kolorów i stymuluje mózg dziecka,
      • wielobarwne kształty i płynny ruch obrotowy pomagają rozwijać umiejętność dynamicznego ostrzenia i śledzenia poruszających się obiektów,
      • pomaga dostrzegać różnice nie tylko w kolorze, ale i w wielkości obiektów – od mniejszych na dole, do większych u góry,
      • mobil jest dostosowany do etapu rozwoju niemowlęcia: ani nie jest nadmiernie pobudzający, ani przytłaczający,
      • oferuje interesujące wrażenia optyczne,
      • zachęca do obserwacji, głębszego postrzegania i skupiania uwagi na konkretnym kolorowym obiekcie,
      • rozwija umiejętność koncentracji,
      • ćwiczy percepcję głębi,
      • ćwiczy zmysł estetyczny,
      • hipnotyzuje niemowlę i zaspakaja potrzeby rozwojowe.

       

      Mobil Tęcza został wykonany z dbałością o szczegóły. Zbudowany jest z 9 dwustronnych kolorowych elementów, które odpowiednio wyważone i połączone pokazują płynne przejście barw: od niebieskiej, poprzez zieloną, żółtą, czerwoną do fioletu. Mobil jest tak lekki, że delikatnie wprawiony w ruch, długo porusza się, a falujące barwne tęczowe kształty przykuwają uwagę dziecka i dostarczają wspaniałych wrażeń wizualnych.

      Przyjmuje się, że mobil Tęcza wprowadzamy w wieku od 8 do 12 tygodni, ale w zasadzie – tak jak w przypadku innych mobili Montessori – przejście na kolejny powinno nastąpić wtedy, gdy zaczyna zanikać u dziecka zainteresowanie aktualnym.

      Nie zawsze duże zainteresowanie nowym mobilem pojawia się od razu. Czasem trzeba kilku prób. Najważniejsze, by zawsze podążać za potrzebami i zainteresowaniami swojego dziecka. Należy pamiętać, że każde dziecko rozwija się w swoim tempie.

      Każdy z mobili można pokazywać niemowlęciu tak długo, jak długo wykazuje nim zainteresowanie.

      Mobil MOTYLE

      od 10 tygodnia życia

      Mobil Motyle należy do serii wizualnych mobili Montessori i przeznaczony jest dla niemowląt od 10 tygodnia życia. Mobile wprowadzane od 10 do 16 tygodnia życia powinny przedstawiać występujące w przyrodzie zwierzęta, np. ryby, lub wieloryby poruszające się w wodzie, motyle lub ptaki poruszające się w powietrzu. Mobile najlepiej jest cotygodniowo zmieniać, by stale podtrzymywać zainteresowanie dziecka. Oczywiście można i nawet należy wracać do wcześniej prezentowanych mobili, by dziecko mogło je odkrywać z nowym entuzjazmem i zainteresowaniem.

       

      Mobil Motyle został tak skonstruowany, by pomagać rozwijać zdolności wzrokowe i wspomagać dalszy rozwój niemowlęcia:

      • dzięki wyrazistym kolorom stymuluje mózg dziecka,
      • pomaga rozróżniać kształty,
      • usprawnia śledzenie obiektów w ruchu,
      • mobil jest dostosowany do etapu rozwoju niemowlęcia: ani nie jest nadmiernie pobudzający, ani przytłaczający,
      • oferuje interesujące wrażenia optyczne,
      • zachęca do obserwacji i skupiania uwagi na konkretnym obiekcie,
      • rozwija umiejętność koncentracji,
      • ćwiczy percepcję głębi,
      • ćwiczy zmysł estetyczny,
      • stanowi piękną dekorację wnętrza,
      • hipnotyzuje niemowlę i zaspakaja potrzeby rozwojowe.

       

      Mobil Motyle został wykonany z dbałością o szczegóły i rzeczywiste odwzorowanie kształtu i ubarwienia poszczególnych gatunków motyli. Każdy motylek posiada nawet czułki! Motyle są dwustronne – równie atrakcyjne dla osoby oglądającej mobil z dołu, jak i z góry. Mobil jest tak lekki, że delikatnie wprawiony w ruch, długo i płynnie się porusza, a fruwające barwne motylki przykuwają uwagę dziecka i dostarczają wspaniałych wrażeń wizualnych.

      W skład zestawu wchodzi sześć motyli: Rusałka Admirał, Bielinek Rzepnik, Cytrynek Listkowiec, Monarch, Papilio Palinurus, Papilio Ulysses. Wybraliśmy powyższe gatunki ze względu na różnorodną kolorystykę i kształt. Chcieliśmy, by były to motyle spotykane na polskich łąkach, ale również takie, które występują w odległych regionach naszego Globu.

      Mobil WIELORYBY

      od 10 tygodnia życia

      Mobil Wieloryby należy do serii wizualnych mobili Montessori i przeznaczony jest dla niemowląt od 10 tygodnia życia. Mobile wprowadzane od 10 do 16 tygodnia życia powinny przedstawiać występujące w przyrodzie zwierzęta, np. ryby, lub wieloryby poruszające się w wodzie, motyle lub ptaki poruszające się w powietrzu. Mobile najlepiej jest cotygodniowo zmieniać, by stale podtrzymywać zainteresowanie dziecka. Oczywiście można i nawet należy wracać do wcześniej prezentowanych mobili, by dziecko mogło je odkrywać z nowym entuzjazmem i zainteresowaniem.

       

      Mobil Wieloryby został tak skonstruowany, by pomagać rozwijać zdolności wzrokowe i wspomagać dalszy rozwój niemowlęcia:

      • pomaga rozróżniać rozmiary i kształty,
      • usprawnia śledzenie obiektów w ruchu,
      • mobil jest dostosowany do etapu rozwoju niemowlęcia: ani nie jest nadmiernie pobudzający, ani przytłaczający,
      • oferuje interesujące wrażenia optyczne,
      • zachęca do obserwacji i skupiania uwagi na konkretnym obiekcie,
      • rozwija umiejętność koncentracji,
      • ćwiczy percepcję głębi,
      • ćwiczy zmysł estetyczny,
      • stanowi piękną dekorację wnętrza,
      • hipnotyzuje niemowlę i zaspakaja potrzeby rozwojowe.

       

      Zawieszone w mobilu Wieloryby są dwustronne. Mobil jest tak lekki, że delikatnie wprawiony w ruch, długo i płynnie się porusza, a pływające wieloryby przykuwają uwagę dziecka i dostarczają wspaniałych wrażeń wizualnych.

      W skład zestawu wchodzi osiem wielorybów (po 4 dorosłe osobniki oraz ich dzieci): Płetwal błękitny, Kaszalot spermacetowy, Długopłetwowiec oceaniczny (Humbak) i Orka oceaniczna. Wybraliśmy powyższe gatunki ze względu na różnorodną wielkość i kształt.

      Powyższe mobile zostały ściśle dostosowane do umiejętności postrzegania kształtu i koloru przez niemowlę. Dzięki tak starannie dobranym mobilom, niemowlęta nie są bombardowane bezsensownymi bodźcami, których nie potrafią dostrzec, lecz zostaje im zaoferowana odpowiednia seria doznań, potrzebna na danym etapie życia, dzięki czemu wspomagany jest ich prawidłowy rozwój.

      Chcę jeszcze dodać, że nie zawsze duże zainteresowanie mobilem pojawia się od razu. Niemowlę musi być gotowe na doznania, jakie oferuje dany mobil. W pedagogice Montessori najważniejsze jest, by zawsze podążać za potrzebami i zainteresowaniami dziecka, przy czym należy pamiętać, że każde dziecko rozwija się w swoim tempie. Czasem trzeba kilku prób, by odkryć odpowiedni moment do wprowadzenia mobilu Montessori.

      W powyższym zestawieniu mobili Montessori w tygodniach podaliśmy poglądowy przedział w jakim wprowadzamy poszczególne mobile, jednak każdy z mobili można pokazywać niemowlęciu tak długo, jak długo wykazuje nim zainteresowanie. Najczęściej trwa ono kilka miesięcy. Gdy zainteresowanie mobilem spada, jest to sygnał dla rodzica, do wprowadzenia kolejnego mobilu wizualnego Montessori, który będzie w stanie zaspokoić dalsze potrzeby rozwojowe. Nadal należy powracać do poprzednich mobili, by na nowo pozwolić dziecku je odkrywać z nowym entuzjazmem i zainteresowaniem.

      Mobil, a tradycyjna karuzela nad łóżeczko

      Wielu rodziców widząc mobil Montessori, nie wierzy, że niemowlęciu takie proste „coś” może się spodobać. Osoba dorosła, która ma już wykształcone zmysły i sposób postrzegania świata, często wybiera zabawki i elementy wyposażenia dziecięcego pokoju zgodne z własnym gustem i upodobaniami, czy też zgodnie z obowiązującą modą, zapominając przy tym, komu tak naprawdę mają one służyć. Takie sceptyczne nastawienie zmienia się w momencie gdy rodzic na własne oczy przekonuje się z jaką radością i zainteresowaniem niemowlę reaguje na mobil Montessori. W prostocie mobili zawarta jest ich siła.

      Barwne wymyślne karuzele, z modnymi maskotkami, z wieloma ruchomymi elementami, dźwiękiem, czy nawet światełkami nie zrobią wrażenia na noworodku. Małe niemowlę po prostu tego nie widzi, o czym rodzice często nie mają pojęcia. Zbyt wiele ruchu może być dla niemowlęcia irytujące, gdyż jego układ nerwowy nie jest jeszcze w stanie poradzić sobie z dużą ilością impulsów i wrażeń. Te argument przemawiają za tym, że to nie barwna ruchoma karuzela, a prosty mobil sprawi, że maluszek oniemieje z zachwytu i z zaciekawieniem będzie wpatrywał się w delikatnie poruszające się elementy mobilu.

      Warto jeszcze wspomnieć, że karuzele nad łóżeczko zazwyczaj spotykane w sklepach, często są wykorzystywane do usypiania dzieci, natomiast mobile Montessori powinny być używane wtedy, gdy niemowlę jest wypoczęte, aktywne, zaangażowane i czujne. Mobile mają pomóc dziecku skupiać uwagę, rozwijać umiejętności wzrokowe, koncentrację i śledzenie obiektów w ruchu. Dlatego właśnie zaleca się zawieszenie mobilu w miejscu, w którym dziecko się bawi, a nie w miejscu, które kojarzy mu się ze spaniem.

      Prawidłowy montaż wizualnego mobilu Montessori

      Mobil wizualny – jak sama nazwa wskazuje – jest narzędziem do obserwacji, dlatego powinien znajdować się jedynie w zasięgu wzroku dziecka, a nie w zasięgu rączek. Mobil powinien też znajdować się poniżej linii wzroku dziecka w odległości 20-30 cm od oczu dziecka.

      Aby niemowlę nie odchylało główki do tyłu, nigdy nie należy zawieszać mobilu bezpośrednio nad główką dziecka. Zawieszenie mobilu tuż nad głową może prowadzić do utrwalania pozycji odgięciowej głowy. Pozycja ta nie jest wskazana dla rozwoju dziecka, ponieważ prowadzi do nieprawidłowego rozkładu napięcia (obniżenia napięcia w przedniej części i podwyższenia w obręczy barkowej).

      Montaż prawidłowy
      Montaż nieprawidłowy
      montaz_top_1
      montaz_top_2

      Dopuszcza się także zawieszenie mobilu z boku, jednak należy wtedy pamiętać o obracaniu maluszka, aby nie utrwalać asymetrii. Obustronne oddziaływanie na dziecko umożliwia mu naukę właściwego odczuwania swojego ciała, jego ułożenia w przestrzeni oraz harmonijny rozwój małej i dużej motoryki.

      W prawdzie rodzice zawieszają mobile nad łóżeczkiem, czy nad przewijakiem, jednak najlepiej mobil zawiesić na haczyku z sufitu, w miejscu aktywności niemowlęcia, by mogło z niego korzystać w czasie, gdy jest czujne, wypoczęte i pobudzone do zabawy.